Fragment Ewangelii wg św. Mateusza (21,33-43)
Jezus powiedział do arcykapłanów i starszych ludu:
w. 33 «Posłuchajcie innej przypowieści. Był pewien gospodarz, który założył winnicę. Otoczył ją murem, wykopał w niej prasę, zbudował wieżę, w końcu oddał ją w dzierżawę rolnikom i wyjechał.
w. 34 Gdy nadszedł czas zbiorów, posłał swoje sługi do rolników, by odebrali plon jemu należny.
w. 35 Ale rolnicy chwycili jego sługi i jednego obili, drugiego zabili, trzeciego kamieniami obrzucili.
w. 36 Wtedy posłał inne sługi, więcej niż za pierwszym razem, lecz i z nimi tak samo postąpili.
w. 37 W końcu posłał do nich swego syna, tak sobie myśląc: “Uszanują mojego syna”.
w. 38 Lecz rolnicy, zobaczywszy syna, mówili do siebie: “To jest dziedzic; chodźcie, zabijmy go, a posiądziemy jego dziedzictwo”.
w. 39 Chwyciwszy go, wyrzucili z winnicy i zabili.
w. 40 Kiedy więc właściciel winnicy przyjdzie, co uczyni z owymi rolnikami?»
w. 41 Rzekli Mu: «Nędzników marnie wytraci, a winnicę odda w dzierżawę innym rolnikom, takim, którzy mu będą oddawali plon we właściwej porze».
w. 42 Jezus im rzekł: «Czy nigdy nie czytaliście w Piśmie: “Właśnie ten kamień, który odrzucili budujący, stał się głowicą węgła. Pan to sprawił i jest cudem w naszych oczach”.
w. 43 Dlatego powiadam wam: Królestwo Boże będzie wam zabrane, a dane narodowi, który wyda jego owoce».
Pomoc w celu wyjaśnienia tekstu (egzegeza)
w. 33 – W czasie ziemskiej działalności Jezusa wielkie gospodarstwa rolne należały do ludzi, którzy nie mieszkali na ich terenie, a jedynie odbierali część zbiorów. Zdarzało się, że uprawiający pola buntowali się przeciw niesprawiedliwościom ze strony potężnych i bogatych właścicieli. Podobnie jak w pieśni o winnicy (Iz 5,1-7), właściciel uczynił wszystko, aby gospodarstwo mogło wydać plony. Gospodarzem jest Bóg, winnicą Izrael, a dzierżawcami są przywódcy Jerozolimy.
Wyobrażę sobie gospodarza, który stawiając winnicę zadbał o wszystko. Pomyślę, że Bóg podobnie troszczy się o mnie. Właściciel wyjechał, ale Pan nie udaje się przecież z miejsca na miejsce. Jednak jest bardziej obecny dla miłujących Go, dla zaniedbujących Go jest natomiast nieobecny. Jak postrzegam obecność Boga w moim życiu? Na ile doświadczenie Jego nieobecności jest winą moich zaniedbań?
ww. 34-36 – Właściciel posłał sługi, aby odebrali należną mu część, ale dzierżawcy potraktowali ich wrogo i brutalnie, ale właściciel podejmuje kolejną próbę. W świetle całej Biblii jasnym jest, że w przypowieści mowa jest o prorokach, których lud Izraela często traktował w taki sposób.
Przywołam z pamięci ludzi, którzy pomagali mi wzrastać, może także karcąc i upominając. Jak się wtedy zachowywałem? Jak zachowałbym się dziś? Podziękuję Bogu za cierpliwość jaką mi okazuje, dając czas na nawrócenie.
ww. 37-39 – Ostatnią próbą właściciela winnicy było posłanie syna z nadzieją, że będzie uszanowany. Tymczasem dzierżawcy chcą go zabić, aby posiąść winnicę i jej owoce, co przypomina wyprowadzenie Jezusa z miasta i ukrzyżowanie na Golgocie. Plan jest niegodziwy, ale też nierealistyczny, co wyraża się w pytaniu Jezusa i odpowiedzi rozmówców.
Zastanowię się nad tym co robię, kiedy występuję przeciw miłości Boga. Ile czasu mija zanim przyjdę prosić Go o przebaczenie? Jak mocno zatwardzam swoje serce i brnę w następne grzechy? Co zwykle chcę osiągnąć lekceważąc Boże przykazania? Jakie oczekiwania rodzą się we mnie, gdy jestem kuszony? Jakie rezultaty przynosi grzech? Uświadomię sobie, że Jezus umarł na krzyżu za moje grzechy. On nie chce bym je popełniał, ale jest gotowy odpuścić mi wszystkie, kiedy skruszony przyjdę do Niego.
ww. 40-41 – Powrót właściciela ma przynieść rozstrzygnięcie. Złych dzierżawców spotka zło, a winnica zostanie im odebrana i przekazana takim, którzy będą przekazywać plon we właściwym czasie. Bóg oczekuje od ludu owoców wierności i prawości, ale stanie się to pod opieką i zwierzchnictwem innych.
Zapytam Jezusa jakie jest moje miejsce w Winnicy Pańskiej i czego ode mnie oczekuje. Jak oceniam plon, który wydaje moje życie? Przywołam po kolei każde dobro, którego doświadczyłem w minionym tygodniu i podziękuję za nie Jezusowi. Przeproszę Go za to, co w tym czasie zrobiłem źle.
w. 42 – Jezus formułą „Nie czytaliście” odwołuje się do Pisma jako ostatecznej instancji w dyskusji z przywódcami judaizmu. Tekst ten doskonale ilustruje zmartwychwstanie i uwielbienie Jezusa.
Pomyślę o majestacie Boga, który czuwa nad każdą sytuacją. Wywyższę Jego wszechmoc, uwielbię Jego Zmartwychwstałego Syna. Chociaż moje słowa nie mogą się równać z tym, jaki Bóg jest naprawdę, powiem Jezusowi jakiego chciałbym Go ujrzeć w niebie.
w. 43 – Zwierzchnicy judaizmu odrzucili i zabili Jezusa – kamień węgielny i dlatego królestwo będzie im zabrane. W dalszej perspektywie odnosi się do całego narodu, który w Biblii jest współodpowiedzialny za śmierć proroków. Przeciwstawiony jest im lud – Kościół, który otrzyma zbawienie, które dotąd było obiecane Izraelowi i znajdowało się w ręku jego przywódców. Winnica nie została zniszczona, ale przekazana wspólnocie uczniów, pod zwierzchnictwem apostołów.
Wielkodusznie oddam Jezusowi wszystkie owoce mojej pracy w winnicy Pańskiej – mojego życia. Powiem Jezusowi, że nie chcę nic zatrzymać dla siebie, bo wiem, że i tak wszystko otrzymuję od Niego. Będę się modlił słowami psalmu z niedzielnej liturgii (Ps 80, 15-16. 19-20)
Powróć, Boże Zastępów,
wejrzyj z nieba, spójrz i nawiedź tę winorośl.
I chroń to, co zasadziła Twoja prawica,
latorośl, którą umocniłeś dla siebie.
Już więcej nie odwrócimy się od Ciebie,
daj nam nowe życie, a będziemy Cię chwalili.
Odnów nas, Panie, Boże Zastępów,
rozjaśnij nad nami swoje oblicze,
a będziemy zbawieni.
kl. Jacek Roszkowski
Na podstawie:
Nowy Komentarz Biblijny do Ewangelii św. Mateusza, część II, wyd. Edycja Świętego Pawła.