J 21, 1 – 19
Dz 5, 27b – 32. 40b – 41
Ap 5, 11 – 14
Odwaga pójścia za Jezusem.
Fragment Ewangelii:
Potem znowu ukazał się Jezus nad Morzem Tyberiadzkim. A ukazał się w ten sposób: Byli razem Szymon Piotr, Tomasz, zwany Didymos, Natanael z Kany Galilejskiej, synowie Zebedeusza oraz dwaj inni z Jego uczniów. Szymon Piotr powiedział do nich: ”Idę łowić ryby”. Odpowiedzieli mu: ”Idziemy i my z tobą”. Wyszli wiec i wsiedli do łodzi, ale tej nocy nic nie złowili. A gdy ranek zaświtał, Jezus stanął na brzegu. Jednakże uczniowie nie wiedzieli, że to był Jezus. A Jezus rzekł do nich: ”Dzieci, czy macie, co na posiłek?” Odpowiedzieli Mu: ”Nie”. On rzekł do nich: ”Zarzućcie siec po prawej stronie łodzi, a znajdziecie”. Zarzucili wiec i z powodu mnóstwa ryb nie mogli jej wyciągnąć. Powiedział wiec do Piotra ów uczeń, którego Jezus miłował: ”To jest Pan!” Szymon Piotr usłyszawszy, ze to jest Pan, przywdział na siebie wierzchnia szatę – był, bowiem prawie nagi – i rzucił się w morze. Reszta uczniów dobiła łodzią, ciągnąc za sobą siec z rybami. Od brzegu, bowiem nie było daleko – tylko około dwustu łokci. A kiedy zeszli na lad, ujrzeli żarzące się na ziemi węgle, a na nich ułożoną rybę oraz chleb. Rzekł do nich Jezus: ”Przynieście jeszcze ryb, któreście teraz ułowili”. Poszedł Szymon Piotr i wyciągnął na brzeg siec pełna wielkich ryb w liczbie stu pięćdziesięciu trzech. A pomimo tak wielkiej ilości, siec się nie rozerwała. Rzekł do nich Jezus: ”Chodźcie, posilcie się!” Żaden z uczniów nie odważył się zadać Mu pytania:, „Kto Ty jesteś?” bo wiedzieli, ze to jest Pan. A Jezus przyszedł, wziął chleb i podał im – podobnie i rybę. To już trzeci raz, jak Jezus ukazał się uczniom od chwili, gdy zmartwychwstał. A gdy spożyli śniadanie, rzekł Jezus do Szymona Piotra: ”Szymonie, synu Jana, czy miłujesz Mnie więcej aniżeli ci?” Odpowiedział Mu: ”Tak, Panie, Ty wiesz, ze Cię kocham”. Rzekł do niego: ”Pas baranki moje!” I znowu, po raz drugi, powiedział do niego: ”Szymonie, synu Jana, czy miłujesz Mnie?” Odparł Mu: ”Tak, Panie, Ty wiesz, że Cię kocham”. Rzekł do Niego: ”Pas owce moje!”. Powiedział mu po raz trzeci: ”Szymonie, synu Jana, czy kochasz Mnie?” Zasmucił się Piotr, ze mu po raz trzeci powiedział: ”Czy kochasz Mnie?” I rzekł do Niego: ”Panie, Ty wszystko wiesz, Ty wiesz, ze Cię kocham”. Rzekł do niego Jezus: ”Pas owce moje! Zaprawdę, zaprawdę, powiadam ci: Gdy byłeś młodszy, opasywałeś się sam i chodziłeś, gdzie chciałeś. Ale gdy się zestarzejesz, wyciągniesz ręce swoje, a inny cię opasze i poprowadzi, dokąd nie chcesz”. To powiedział, aby zaznaczyć, jaka śmiercią uwielbi Boga. A wypowiedziawszy to rzekł do niego: ”Pójdź za Mną!”
Pomoc w celu wyjaśnienia tekstu (egzegeza):
1. Nie wiadomo, jaki czas upłynął między objawieniami się Chrystusa w Jerozolimie, opisanymi wcześniej, a ukazaniem się Chrystusa nad Morzem Tyberiadzkim w Galilei. Najprawdopodobniej uczniowie udali się tam wkrótce (por. Mt 28,7; Mk 16,7); i przebywali tam razem, oddając się przynajmniej częściowo swoim zwykłym pracom rybaków.
2–3. Spośród siedmiu wymienionych czterech uczniów nie było obecnych przy cudownym połowie ryb. Imiennie wyliczeni zostali oprócz Piotra: Tomasz Didymos, Natanael przedstawiony tylko tu jako mieszkaniec Kany Galilejskiej, oraz synowie Zebedeusza; tymi ostatnimi według zgodnej tradycji byli Jakub Starszy i Jan, umiłowany uczeń Jezusa. Lokalizacja wydarzenia nad jeziorem Genezaret (inna nazwa: Morze Tyberiadzkie, od największego miasta Tyberiady) ma charakter ogólny. Tradycja umieszcza je na zachodnim jego brzegu, w pobliżu miejscowości Tabgha. Uczniowie nic nie złowili podczas tego połowu.
Czy często podejmuje jakieś zadania nie poprzedzając ich modlitwą i prośbą o wsparcie Jezusa?
4–6. Apostołowie wracający z połowu nie poznają Jezusa podobnie jak poprzednio Maria Magdalena (20,15) i uczniowie spieszący do Emaus (Łk 24,16). Jezus daje się poznać jedynie na płaszczyźnie nadprzyrodzonej wiary, nie zaś czynności ludzkich. Nie należy natomiast sądzić, że przyczyną „niepoznania” był odmienny wygląd Jezusa w ciele uwielbionym lub, że chodzi o krytykę powrotu do zwykłych zajęć (połów ryb) zamiast pracy apostolskiej zgodnie z J 20,21 nn. Jakkolwiek pytanie Jezusa o pożywienie było raczej pytaniem o wynik połowu. Nawet sam fakt skutecznego połowu, dokonanego zgodnie ze wskazaniami Jezusa, nie nasuwa bezpośredniego wniosku wszystkim łowiącym, że „to jest Pan”.
Czy z wiarą i ufnością podejmuje wszystkie moje obowiązki wypływające z faktu że jestem chrześcijaninem?
Czy potrafię bez zawahania zaufać słowom Jezusa?
7. Tylko „Umiłowany Uczeń” rozpoznaje Jezusa i daje temu wyraz, używając specyficznie chrześcijańskiego tytułu „Pan”. Choć Piotrowi przysługuje wszędzie pierwszeństwo i on otrzyma prymat wśród Apostołów, Umiłowany Uczeń wyprzedza go w czwartej Ewangelii spontaniczną odpowiedzią wiary i miłości. Szymon Piotr reaguje w sposób dla siebie charakterystyczny: natychmiastowo. Ubiera szaty i jak najszybciej chce przybyć do Mistrza.
Czy moje zaufanie do Jezusa jest na tyle mocne że potrafię się rzucić w „morze” moich obowiązków, „morze” dnia codziennego mając pewność że z Nim mi nic nie grozi?
8–10. Apostołowie łowili w niezbyt wielkiej odległości od brzegu (200 łokci tj. ok. 90 m); Piotr pokonał ją łatwo wpław, śpiesząc na spotkanie z Chrystusem. Mimo że jest ryba na ognisku, Jezus nakazuje im przynieść jeszcze część złowionych ryb. Szczegół ten ma znowu podkreślić cudowny charakter połowu, w którym będą uczestniczyć uczniowie po dokończeniu swego zajęcia.
Ryba gr. ICHTYS oznaczało w pierwszych wiekach kryptonim Jezusa –Jezus Chrystus Syn Boga Zbawiciel.
Czy wiem, że dla Jezusa nie ma nic niemożliwego?
Czy jestem świadkiem wiary w środowisku w którym żyje?(w szkole, pracy etc.)?
11. Co do cyfry 153 prowadzono już w starożytności skrupulatne dociekania, podejrzewając w niej znaczenie symboliczne. Starożytność posługiwała się często gematrią, czyli symboliką cyfr, korzystając z faktu, iż w alfabecie aramejsko-hebrajskim, jak i greckim, litery wyrażały jednocześnie określone wartości liczbowe. Nadto przypuszczano symbolikę ogólną: zapowiedź nawrócenia się wszystkich znanych podówczas narodów, przedstawioną za pomocą wszystkich gatunków ryb (św. Hieronim). Do tego wielu komentatorów myśli czwartej Ewangelii dodaje fakt jedynej łodzi czyli Kościoła dokonującej połowu i sieci, która nie ulega rozerwaniu (jak u Łk 5,6).
Jezus obdarza nas ludzi ponad to na co zasłużyliśmy. Czy potrafię dziękować Mu za okazywane codziennie dobro?
12. Uczniowie nie pytają o identyczność Jezusa, bo dyktuje im to oczywistość faktu, nadprzyrodzona wiara. Jeżeli autor sugeruje brak „odwagi” postawienia pytania, to niekoniecznie zakłada chęć jego postawienia, jak to bywało w czasie ziemskiej działalności Jezusa, ale wskazuje na bezużyteczność pytania wobec bezpośredniego obcowania ze Zmartwychwstałym.
13. Trudno jest określić, czy opisywany posiłek miał charakter eucharystyczny; nie wiadomo bowiem, czy wyrażenia wziął chleb i podał mają znaczenie techniczno – sakramentalne, czy też wyrażają zwykłe czynności głównej osoby wśród spożywających. W tym ostatnim wypadku główny akcent spoczywałby – i to wydaje się prawdopodobniejsze – na wykazaniu rzeczywistej obecności zmartwychwstałego Jezusa. Udział w posiłku z Jezusem jest udziałem w prawdzie i miłości.
14. W Kościele pierwotnym przechowywano starannie w niektórych wspólnotach pamięć o objawieniach się uwielbionego Chrystusa. Poszczególne spisane świadectwa wymieniają je stosownie do posiadanych wiadomości lub swoich założeń, nie zawsze oczywistych dla współczesnego czytelnika.
15–17. Trzykrotne pytanie Jezusa nawiązuje do trzykrotnego wyparcia się Go przez Piotra (18,15 nn – por. 13,38); Piotr jako zwierzchnik społeczności Jezusa winien kochać Go bardziej niż pozostali uczniowie. Miłość ta jest nie tylko owocem dobrowolnej jego decyzji, ale przede wszystkim dziełem wyboru Bożego, popartego specjalną łaską. Niedawny upadek dał mu to do zrozumienia w sposób jednoznaczny. Wybór na Księcia Apostołów zobowiązuje do większej miłości, na miarę udzielanej mu łaski. Właśnie o tę gotowość do miłości zapytuje Jezus Piotra. Odpowiedź Piotra cechuje pokora i świadomość swej niegodności. Wie dobrze, że kocha Jezusa, a stopień tej miłości pozostawia Jego wszechwiedzy. Jezus powierza Piotrowi pieczę nad swoją trzodą, przedstawioną jako „baranki” i „owce”. Oba terminy oddają atmosferę miłości, jaką otacza Zbawiciel swoją owczarnię (J 10).
Nie zajmuje Piotr miejsca jedynego Pasterza, Jezusa Chrystusa, który nadal będzie kierował w sposób niewidzialny swoją owczarnią, ale będzie w Jego imieniu widzialną głową społeczności Chrystusowej w okresie między odejściem Jezusa ze świata a Jego przybyciem w paruzji. Uroczysta formuła apokaliptyczna podwójnego „amen” nadaje specjalny wydźwięk słowom Jezusa.
Czy kocham Pana Jezusa?
Jak moja Miłość wobec Pana Jezusa wpływa na moje relacje z drugim człowiekiem?
18–19. Udzieleniu prymatu towarzyszy druga zapowiedź – śmierci męczeńskiej – przedstawiona również obrazowo. Za ubiór służył w Palestynie długi strój, którego dolne części podciągano lub zakładano za pas. W wieku młodszym człowiek ubiera się szybko, przepasuje odzienie samodzielnie, chodzi, dokąd chce; inaczej starszy, uzależniony często od innych, zmuszony podporządkować się im nawet wbrew własnej woli. Tak będzie z Piotrem: pójdzie na śmierć za Jezusa Chrystusa. Wyciągnięcie rąk nawiązuje do śmierci przez ukrzyżowanie, o której wie cała wczesna tradycja. Wezwanie: Pójdź za Mną odpowiada stylowi Janowemu, stosującemu chętnie wyrażenia dwuznaczne lub o sensie dosłownym i przenośnym. Jak się wydaje, Piotr zrozumiał je właściwie: nie tylko w znaczeniu przyszłego męczeństwa, ale także polecenia towarzyszenia Jezusowi w teraźniejszości. Od tego czasu Piotr pójdzie drogą Jezusa: będzie składał świadectwo prawdy wobec świata.
Mimo zapowiedzi śmierci Piotr idzie za Jezusem. Wie że z Nim zawsze będzie bezpieczny. Na ile ja daję się prowadzić Panu Jezusowi? Na ile pozwalam Mu wkroczyć w moje codzienne życie?
Piotr Kowalewski
źródła:
– Praktyczny komentarz do Nowego Testamentu Ewangelia według Św. Jana
– Nowy komentarz biblijny; Ewangelia według św. Jana.
Medytacja do pobrania: